Pij wodę!

Wszędzie słyszymy: Pij wodę!
Nawodniony organizm lepiej pracuje! Nasz organizm jest zbudowany w ponad 70% z wody!

I słusznie. Tylko co ma picie wody do śpiewania?

Nasze fałdy głosowe (czyli ważny “instrument”, bo to dzięki ich drganiu powstaje dźwięk) są pokryte błoną śluzową, podobnie jak nasza jama ustna, gardło, przełyk i wiele innych narządów w naszym ciele.

Co się dzieje, kiedy nie pijemy wystarczająco dużo wody?

Na pewno wszyscy znamy uczucie suchości w gardle, czy w buzi – jest to niekomfortowe i szybko sięgamy po jakiś płyn. Dzieje się tak dlatego, że błona śluzowa jest z natury mokra i tego nawilżenia potrzebuje. Przesuszona śluzówka sprawia, że oprócz dyskomfortu pojawia się między innymi większe ryzyko infekcji.

Nie bez znaczenia jest też temperatura pitej przez nas wody. Po przebudzeniu, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, bardzo dobre jest dla nas picie ciepłej wody. Ciepła woda świetnie pobudza trawienie i budzi nasze organy wewnętrzne, a także lepiej nawilża i rozgrzewa okolice krtani.

Pij więc wodę! Najlepiej ciepłą! I nie krępuj się zabierać jej ze sobą na zajęcia wokalne, zawsze jest czas na nawilżenie gardła, szczególnie podczas treningu wokalnego.

Więcej na ten temat przeczytasz w poście Patrycji już niebawem.

_____________________
Źródła:
– Podcast Anatomia Jogi – „O Ayurvedzie i życiu” – Piyush Mittal
– Webinar Soni Lachowolskiej o higienie głosu

Co ma staw skroniowo-żuchwowy do śpiewania?

Staw skroniowo-żuchwowy jest odpowiedzialny za ruchy żuchwy. W pracy pomagają mu mięśnie odpowiadające za gryzienie i przeżuwanie pokarmu. Krótko mówiąc jest to staw, który odpowiada za jedne z najważniejszych czynności dla naszego ciała, dlatego bardzo ważne jest to by zwrócić uwagę czy pracuje on u nas prawidłowo.

Dlaczego to szczególnie ważny staw dla wokalistek i wokalistów? Gdy staw skroniowo-żuchwowy nie pracuje odpowiednio, ma ograniczony zakres ruchu, może to powodować wzmożone napięcie sąsiadujących z nim mięśni i wpływać negatywnie na naszą emisję głosu zarówno w mowie jak i śpiewie.

Jakich objawów w takim razie nie należy lekceważyć?

Takich jak: trzaski w stawie, klikanie, tarcie, szumy uszne, ból, przeskakiwanie i ograniczone ruchy żuchwy. Nie należy również bagatelizować bruksizmu, czyli zgrzytania zębami, które występuje zazwyczaj podczas snu. Jeżeli zauważysz u siebie któryś z tych objawów, warto udać się do specjalisty – fizjoterapeuty od stawu skroniowo-żuchwowego, ponieważ nieleczone dysfunkcje mogą prowadzić do bólów zębów i głowy, pogorszenia ostrości wzroku a także do dyskomfortu przy śpiewaniu i mówieniu.

Co możemy zrobić by zapobiec problemom ze stawem skroniowo-żuchwowym?

Postaraj się wyeliminować niekorzystne nawyki, takie jak: częste żucie gumy, wysuwanie żuchwy do przodu, obgryzanie paznokci, czy spanie wyłącznie na jednym boku.

Zadbaj o odstresowanie. Często w sytuacjach stresowych ciało reaguje napięciem mięśni twarzy np: zaciskaniem ust, dlatego postaraj się codziennie znaleźć czas na chwilę dla oddechu, który rozluźni całe ciało i uspokoi umysł.

Warto również sprawdzić u stomatologa stan swoich zębów i zgryz, ponieważ nieprawidłowe ułożenie zębów wpływa na nierównomierną pracę szczęki co z kolei może prowadzić do wymienionych powyżej dysfunkcji.

Pierwsza pomoc wokalna: czym jest i komu może się przydać – rozmowa z Patrycją Obarą | Podcast „Na głosy o głosie”

  • Czym jest tajemniczo brzmiąca pierwsza pomoc wokalna?
  • Co można znaleźć w apteczce pierwszej pomocy wokalnej?
  • Co jest najlepszym lekarstwem, kiedy głos szwankuje?
  • Na czym polega model biopsychospołeczny i co to ma wspólnego z głosem?
  • Co trzeba zrobić żeby zajmować się pierwszą pomocą wokalną?
  • Po czym poznać, że Twój głos potrzebuje pomocy?
  • Dlaczego stygmatyzacja chorób głosu jest szkodliwa?
  • Jak pandemia covid odbiła się na naszych głosach?

Na te i inne pytania dotyczące higieny głosu i opieki nad nim w rozmowie z Małgorzatą Nawrot odpowiada Patrycja Obara.

Patrycja Obara – pedgagożka, coachka, artystka, podcasterka. Założyła Wrocławską Szkołę Śpiewu. Jest międzynarodowo certyfikowaną trenerką wokalną (Modern Vocal Training level 2) oraz specjalistką pierwszej pomocy wokalnej (Vocal Health First Aider). Ma ponad 20-letnie doświadczenie w pracy pedagogicznej i jest pasjonatką metodologii nauczania. Wygłosiła na ten temat dwa wystąpienia TEDx: “7 sekretów skutecznej nauki wszystkiego” i “Education – you’re doing it wrong”. W ramach stypendium MKiDN w 2020 roku wydała podręcznik pisania tekstów piosenek “Piosenkopisanie” od 1.09.2023 dostępny na stronie empik.com. Jej muzyki posłuchasz w serwisach streamingowych. Pisze i śpiewa w różnorodnej stylistyce, współpracuje także jako autorka tekstów z innymi artystami. Współprowadzi podcast Lekkomówni o wystąpieniach publicznych i podcast bliżej | rozmowy | muzyka towarzyszący piosenkom z jej najnowszej płyty.

Małgorzata Nawrot – absolwentka Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie mgr Beaty Przybytek. Ukończyła również szkołę muzyczną I i II stopnia w Bochni na klarnecie. Nauczanie śpiewu jest jej wielką pasją dlatego cały czas rozwija swoje umiejętności wokalne i trenerskie. Pisze teksty i komponuje swoje utwory przy akompaniamencie gitary i pianina. Od najmłodszych lat rozwijała swoje umiejętności w różnych gatunkach muzycznych: folk, muzyka chóralna, orkiestrowa, śpiew klasyczny, wokalistyka jazzowa i rozrywkowa. Uczestniczyła w licznych warsztatach, kursach wokalnych i trenerskich: 47 Międzynarodowe Warsztaty Jazzowe w Puławach, Warsztaty Magdalena Sekuła-Lemberger w oparciu o metodę Physiological Voice Training i Flow Phonation, Warsztaty Doctor Vox Therapy Technique, Szkolenie dla Trenerów Wokalnych Voice Progress.

Jak to jest z tą „niedomykalnością”? Cz. 2 – Jeśli nie niedomykalność, to co – czyli dlaczego Twój głos jest cichy i wycofany?

Powody takiego stanu rzeczy mogą być różne. Na początek warto sobie zadać pytanie, czy Twój głos brzmiał w ten sposób zawsze, czy coś się w ostatnim czasie zmieniło. Jeśli się zmieniło – to w jakich okolicznościach? Może potrzebujesz odpocząć – głosowo, lub po prostu fizycznie, albo nawet psychicznie, bo masz za dużo na swoich barkach? Może jesteś po chorobie i Twój głos jeszcze nie do końca się zregenerował?

Jeśli natomiast Twój głos jest ściszony od dłuższego czasu, a może nawet odkąd pamiętasz, a lekarz stwierdził, że nie wynika to z niedomykalności fałdów głosowych, może to świadczyć o pewnej tendencji wokalnej – czyli o tym, że nawykowo używasz głosu w taki a nie inny sposób. A to akurat można zmienić ćwiczeniami. Jeśli Twój głos brzmi mocniej czy pewniej, kiedy mówisz, a słabnie tylko podczas śpiewania, to zazwyczaj dobra wiadomość, która wróży szybkie postępy.

Częste przyczyny słabego brzmienia głosu:

  • Zmęczenie głosu na przykład po długotrwałym mówieniu lub śpiewaniu
  • Niewyspanie i ogólne zmęczenie organizmu
  • Nieprawidłowa technika wokalna, to znaczy zbyt małe zaangażowanie mięśni odpowiedzialnych za zwarcie fałdów głosowych
  • Nieprawidłowy wzorzec oddechowy (który może być stały lub tymczasowo spowodowany na przykład wzmożonym stresem), czyli na przykład zbyt płytki, gwałtowny oddech
  • Zmiany hormonalne lub związane z wiekiem
  • I wreszcie różnego rodzaju schorzenia w obrębie krtani i nie tylko (na przykład refluks), które wymagają konsultacji z lekarzem.

W większości przypadków można wzmocnić głos za pomocą odpowiedniego treningu wokalnego. Czasem wymaga to też pewnych zmian w stylu życia.
Jeśli natomiast rzeczywiście cierpisz na niedomykalność fałdów głosowych, z Twoim głosem trzeba pracować zupełnie inaczej niż przy wzmacnianiu zdrowego głosu. Te same ćwiczenia, które mogą wzmocnić zdrowy głos, jednocześnie mogą pogłębić problem niedomykalności fałdów głosowych, jeśli rzeczywiście on występuje. Dlatego ważna jest prawidłowa diagnoza i – jeśli okaże się to konieczne – rehabilitacja głosu.

Jak to jest z tą “niedomykalnością”? Cz. 1 – Diagnoza „na ucho” – czy to możliwe?

Dziś podejdziemy do głosu od nieco innej, bardziej medycznej strony i rozprawimy się z jednym z częstych błędnych przekonań dotyczących głosu.

Zdarza się, że na lekcję śpiewu przychodzi osoba, która nie jest zadowolona z brzmienia swojego głosu – jest on na przykład słaby, cichy, mało dźwięczny, wycofany, z dużą ilością powietrza. I tutaj pada: “mam niedomykalność krtani”. Czasem uczniowie dochodzą do takiego przekonania, dokonując autodiagnozy na podstawie informacji znalezionych w internecie. Czasem, co gorsza, słyszą taką “diagnozę” od swoich nauczycieli – wystawioną bez przeprowadzenia specjalistycznych badań, tylko tak po prostu, na ucho.

Tymczasem niedomykalność fałdów głosowych, czy inaczej niewydolność głośni, to schorzenie, które może stwierdzić tylko lekarz (foniatra lub laryngolog) po wykonaniu badania endoskopowego. Innymi słowy – trzeba za pomocą specjalnej kamerki obejrzeć fałdy głosowe podczas pracy i sprawdzić, czy podczas próby wydobycia dźwięku stykają się ze sobą w prawidłowy sposób. Jedno jest pewne – nie da się wystawić takiej diagnozy wyłącznie słuchając czyjegoś głosu. Można w ten sposób jedynie zauważyć pewne nieprawidłowości i zasugerować wizytę u lekarza.

Jakie mogą być objawy niedomykalności krtani?

  • Męczliwość głosu
  • Zmiana brzmienia głosu
  • Brak dźwięczności (matowy głos)
  • Nawracająca chrypka
  • Utrata części skali głosu
  • Zanikanie głosu

Jeśli obserwujesz u siebie któryś z tych objawów, konieczna może być konsultacja z lekarzem.

Ale nie wpadaj w panikę – powód takiego a nie innego brzmienia głosu może być zupełnie prozaiczny i łatwy do opanowania. Będę o tym pisać w kolejnym poście.

A na ten moment pamiętaj – nie da się wystawić diagnozy głosu “na ucho”.

🎤🎤🎤