Na przełomie dziejów nauczyliśmy się, jak korzystać z instrumentu, jakim jest nasz głos, w jaki sposób wydobywać dźwięki i jak je modulować. Poznaliśmy jego specyfikę, budowę, zależności, rodzaje. Pierwotne, niesprecyzowane pomruki, okrzyki wyewoluowały do określonych intonacyjnie słów, które, jak zauważa Johann Gottfried Herder w Rozprawie o pochodzeniu języka, początkowo określały odgłosy wydawane przez zwierzęta i zjawiska naturalne. Z biegiem czasu odkryliśmy melodyjność naszego instrumentu i zaczęliśmy konstruować dłuższe i bardziej złożone muzycznie frazy. Spontaniczne zawołania powoli przekształcały się w melodie. Odkryliśmy drzemiącą w nas naturalną potrzebę śpiewania. Czynność ta towarzyszyła człowiekowi już od czasów prehistorycznych i jest dla nas czymś zupełnie naturalnym. W książce The Singing Neanderthals: The Origins of Music, Language, Mind and Body autorstwa Steven’a Mithen’a odnaleźć można informację o tym, że chociaż neandertalczycy nie wykształcili własnego języka, to posługiwali się swojego rodzaju śpiewnym systemem komunikacji, któremu Mithen nadał nazwę ‘Hmmmm’ – od pierwszych liter wyrazów: holistyczny, manipulacyjny, multi-modalny, muzyczny i mimetyczny. Ten prehistoryczny sposób przekazywania informacji zakładał górowanie melodyki całej wypowiedzi nad wyodrębnianiem poszczególnych wyrazów.
Mithen zwraca uwagę na jeszcze jedną bardzo ciekawą sprawę, wraz z dwunożnością rozwinęły się również nasze umiejętności muzyczne, a w szczególności poczucie rytmu. Było ono niezbędne, by sprostać tak skomplikowanemu zadaniu, jak poruszanie się na dwóch nogach, które zakłada ciągłą koordynację całego ciała. Utrzymanie pionowej postawy spowodowało znaczne powiększenie się mózgu, a co za tym idzie również systemu nerwowego. Rozwinęła się ludzka inteligencja, a tym samym zdolności socjalizacyjne czy językowe. Doszło do obniżenia się krtani, co rozbudowało trakt wokalny umożliwiając wydobywanie rozmaitych dźwięków.
Widzimy zatem, że śpiew jest wynikiem naturalnej potrzeby ludzkości. Początkowo melodyjne frazy służyły do komunikowania się, jednak z czasem wachlarz funkcji śpiewu w społeczeństwie znacznie się powiększył i wspólne tworzenie czy wykonywanie muzyki stało się istotnym spoiwem społecznym.
Ale…
O tym można by pisać i pisać, tak że zostawmy ten temat dla kolejnej ciekawostki wokalnej.
Miłego śpiewania!
***
Wpis zainspirowany artykułem:
Kocur M., O pochodzeniu człowieka i muzyki, http://kocur.uni.wroc.pl/o-pochodzeniu-czpowieka-i-muzyki/
oraz książkami:
Johann Gottfried Herder – Rozprawa o pochodzeniu języka
Steven Mithen – The Singing Neanderthals: The Origins of Music, Language, Mind and Body