Rozluźniająca moc oddechu

Wiemy, że prawidłowy oddech jest ważny – szczególnie przy śpiewaniu. Dlatego próbujemy różnych sposobów by go wydłużyć, żeby na przykład móc zaśpiewać jak najdłuższą frazę na jednym wydechu. Jednak często zapominamy o jego bardzo ważnej funkcji jaką jest rozluźnianie.

Spokojny, głęboki oddech potrafi rozluźnić nasze mięśnie, co jest kluczowe w naszym codziennym życiu. W obecnych czasach tempo życia jest bardzo szybkie, przez co wypełnione nieraz permanentnym uczuciem stresu. Jest to bardzo dalekie od wzorca, według którego żyli kiedyś nasi przodkowie czy żyją nadal zwierzęta. Instynktownie nasze ciało jest zaprogramowane na zareagowanie spięciem, adrenaliną w momencie zagrożenia czyli stresującej sytuacji a potem gdy zagrożenie minie (czyli w przypadku naszych przodków gdy udało im się na przykład uciec przed drapieżnikiem), następuje totalne rozluźnienie i głębokie długie oddechy. Takie, jak te, które naturalnie występują u nas gdy śpimy, ponieważ wtedy ciało jest rozluźnione.

Natomiast w naszych czasach często jesteśmy w ciągłej sytuacji zagrożenia, w permanentnym stresie, przez co ciało nie ma kiedy się totalnie rozluźnić. Nie ma miejsca ani czasu na porządny, odżywiający oddech. Zamiast tego jest on brany szybciej, najczęściej górną częścią klatki piersiowej (tzw. oddech szczytowy) przez spięcie innych mięśni. Powoduje to, że nie jesteśmy w stanie w pełni dotlenić naszego organizmu, a oddechy te są płytkie. Nieumiejętność rozluźnienia mięśni po pracy jest także zaburzeniem naturalnego procesu, który powinien zachodzić w naszym ciele. Nasze mięśnie są zaprogramowane na fazę spięcia i rozluźnienia. Sytuacja, w której są ciągle spięte powoduje, że potem nie wiedzą, jak się rozluźnić.

Gdy w takim stanie chcemy śpiewać, możemy zauważyć, że na starcie mamy problem z dłuższym utrzymaniem powietrza na jednym wydechu.

Co możemy z tym zrobić?

Nie mamy wpływu na to jak żyje świat, ale mamy wpływ na nasze działania. Dlatego ważne jest to by znaleźć czas na oddech np: od razu po przebudzeniu, albo po całym dniu wieczorem warto usiąść po turecku lub na krześle, położyć ręce na dolnych żebrach i oddychać wolno przez nos. Postarajmy się zaobserwować przed lustrem gdzie nasze ciało się unosi przy oddychaniu. Jeśli są to ramiona, góra klatki piersiowej albo tylko brzuch, postarajmy się skierować oddech do żeber tak żeby rozszerzały się one na boki przy wdechu i schodziły do środka przy wydechu.

Zadbaj o swój oddech. Zadbasz dzięki temu o odstresowanie i rozluźnienie. Mięśnie, które umieją się rozluźniać, umieją też dobrze pracować. Dzięki temu zobaczysz efekty także w śpiewaniu. 😉

Dlaczego tak trudno nam wyplenić stare nawyki

Nasze ciało podczas codziennego funkcjonowania (często w stresie) wypracowało sobie pewne nieprawidłowe zachowania ruchowe, takie jak: garbienie się, wyciąganie szyi do przodu, złe ustawianie stóp, itp. Takie zachowania powodują kompensacje, czyli nadmierne spięcia niektórych mięśni. Przez to ciało traci możliwość wykonywania dobrych wzorców ruchowych, które działały u nas prawidłowo w sposób automatyczny, gdy byliśmy jeszcze dziećmi (można je nazwać ustawieniami fabrycznymi naszego ciała). Przez to, że w danym ruchu mamy kompensacje, budowanie nowego, zdrowego nawyku może nie przynosić rezultatów albo przyniesie tylko chwilowy, ponieważ będzie to budowanie napięcia na napięciu.

By skutecznie zmienić zły nawyk najpierw powinniśmy znaleźć jego przyczynę, czyli zaobserwować się w lustrze, lub nawet nagrać się na wideo podczas śpiewania czy wykonywania codziennych czynności. Zauważymy wtedy jak wygląda i zachowuje się nasze ciało. Czy pracuje prawidłowo? Czy może szyja podczas śpiewania jest za bardzo wyciągnięta do przodu a ramiona zaokrąglone?

Jest to bardzo ważne ponieważ spięcie jednych mięśni powoduje, że ciągną one za sobą drugie.

Co to ma do śpiewania?

Jeśli mamy stale napięty kark, będzie to wpływało na nadmierne napięcie mięśni szyi czyli także mięśni okołokrtaniowych a to z kolei skutkuje tym, że krtań nie będzie mogła swobodnie pracować, ponieważ spięte mięśnie będą ją ciągnęły w swoją stronę.

Żeby to zmienić trzeba najpierw te mięśnie rozluźnić. Na pewno pomoże w tym zadbanie o prawidłowa postawę ciała, masaże/rolowanie karku piłeczką z kauczuku lub tenisową i rozluźnianie całego ciała przez spokojny oddech. Gdy zadbamy o rozluźnienie możemy wprowadzać zdrowy nawyk wtedy będzie łatwiej i szybciej nam go wdrożyć.

Pamiętaj jednak, żeby swoich napięć i kompensacji nie diagnozować samodzielnie. Pomogą Ci w tym specjaliści, między innymi trener(ka) głosu i fizjoterapeut(k)a.

Różne rodzaje ćwiczeń wokalnych, czyli co jest nie tak z rozśpiewkami

Często w kontekście pracy z głosem słyszy się słowo “rozśpiewka”. Tylko co ono tak naprawdę znaczy i czy jest używane prawidłowo?

Istnieje kilka rodzajów ćwiczeń wokalnych. W tym wpisie przyjrzymy się czterem z nich.

1. Ćwiczenia wykonywane przed rozgrzewką wokalną (pre-warm ups)

W tej grupie znajdą się wszelkie ćwiczenia rozciągające, oddechowe, związane z postawą ciała, automasażem, itp. Krótko mówiąc, wszystko to, co możemy zrobić zanim jeszcze wydamy z siebie pierwsze dźwięki.

Te ćwiczenia wykonujemy po to, żeby przygotować nasze ciało do optymalnej i komfortowej pracy.

2. Ćwiczenia rozgrzewkowe (vocal warm ups)

W tej grupie znajdą się ćwiczenia zapewniające głosowi optymalne warunki na start treningu. Wiele z nich to ćwiczenia z grupy SOVT, czyli praca na półotwartym trakcie głosowym.

Są to delikatne, niewymagające dużego wysiłku ćwiczenia z wykorzystaniem głosu, które rozgrzewają nasze mięśnie, poprawiają ich ukrwienie, uelastyczniają i budzą, a wszystko to w bardzo bezpiecznych warunkach.

3. Ćwiczenia techniczne (vocal workout)

Ta grupa ćwiczeń to jest trening zasadniczy. Dzięki nim – w zależności od potrzeb konkretnego głosu – poprawiamy nasz mix, wzmacniamy niskie dźwięki, otwieramy wysokie, uczymy się dźwięki rozpoczynać lub kończyć. Wszystko, co zrobiliśmy przed nimi, służy temu, żeby nasz głos do tego treningu w bezpieczny sposób przygotować.

Ćwiczenia techniczne NIE SĄ uniwersalne. Trzeba je dobrać pod konkretny głos i pod konkretną rozwijaną umiejętność! W innym wypadku zamiast pomóc, można głosowi zaszkodzić.

4. Ćwiczenia rozluźniające po treningu (vocal cool downs)

Nie zawsze dobrze jest po intensywnym treningu zostawić mięśnie same sobie. Czasem, zanim wyjdziemy z lekcji, konieczne będzie wykonanie ćwiczeń przywracających głos do stanu równowagi. Będą to ćwiczenia zbliżające nasz głos do zakresów, których używamy w mowie, ciche i ze zwróceniem uwagi na spokojny oddech.

Nie zawsze trzeba robić wszystkie te ćwiczenia – wszystko zależy od celu konkretnej lekcji. Ale nazywanie wszystkich ćwiczeń „rozśpiewką” jest w najlepszym wypadku dużym uproszczeniem.

Jak myślisz, do której z tych grup ćwiczeń odnosi się słowo “rozśpiewka”?

Skąd wiedzieć, czy dobrze wymawiasz polskie samogłoski

Często, śpiewając ćwiczenia, bardzo skupiamy się nad tym jak wymówić daną samogłoskę. Przecież jedno „a” może brzmieć na różne sposoby i często gdy skupiamy się by je powiedzieć wychodzi nam „a” wydobyte twardym atakiem czyli używamy wtedy za dużo siły, albo miękkim i wtedy często wkrada nam się przy „a” jeszcze „h” co powoduje, że w dźwięku mamy za dużo powietrza.

Jak temu zaradzić? Jak znaleźć tę prawidłową, zbalansowaną głoskę? Jest na to pewien sposób.

Wyjdź od zawołań. Na co dzień pewnie nie zwracasz na to uwagi ale używasz zbalansowanych samogłosek w spontanicznych reakcjach takich jak np:

„AAA o to Ci chodziło”

„EEE tam”

„IIii co dalej”/ lub kiedy powiesz kilka razy pod rząd jakieś słowo na „i”, np.: „igła”

„Ooo jakie ładne!”

„Uuulala”

„Yyy ale nuda”

Spróbuj powiedzieć te wyrażenia przed lustrem i zauważ jak się zachowują usta i szczęka. Kąciki ust nie powinny się rozszerzać na boki natomiast rozwarcie szczęki powinno zostać takie jak w danych zawołaniach bo jest to na ten moment najbardziej dla niej optymalne ułożenie. Nie chcemy jej otwierać na siłę.

Teraz nie pozostaje nic innego jak wykorzystać te samogłoski w piosence.

Nie skala głosu jest najważniejsza, tylko… magiczne słowo na T

Wiele osób uczących się śpiewu dużą wagę przykłada do rozbudowywania skali głosu. Tymczasem i tak z różnych powodów nie jesteśmy w stanie wykorzystać całej naszej skali w piosence. Po pierwsze mało jest piosenek o ekstremalnie szerokim zakresie dźwięków w melodii. Po drugie to, co jest możliwe w ćwiczeniu, w kontrolowanych warunkach, przy odpowiednio dobranych głoskach, w piosence, na prawdziwych słowach może być nieosiągalne.

Jasne, fajnie jest czasem zaskoczyć w piosence bardzo wysokim, albo bardzo niskim dźwiękiem, ale na co dzień, w takim, nazwijmy to, normalnym śpiewaniu, dużo ważniejsza jest tessitura.

Tessitura to ten zakres naszej skali głosu, którego używamy najchętniej, najczęściej i czujemy się w nim najbardziej komfortowo.

Tessitura to także zakres dźwięków dominujący w danym utworze.

Jak się już zapewne domyślasz, najlepiej jest wtedy, kiedy tessitura naszego głosu jest kompatybilna z tessiturą danej piosenki. Śpiewając taki utwór, czujemy się najbardziej komfortowo i najpełniej rozwijamy potencjał brzmieniowy naszego głosu.